Acil Durum modu veya güvenli mod yani ingilizcesi “Limp Mode” veya ‘Fail Code’ conditions bazı yerlerde de emergency mode olarak geçen olay nedir?
Limp Mode nedir?
Bütün araçlarda artık araç beyni yani ECU / ECM denilen parça mevcuttur. Bu sadece motorun düzgün bir şekilde çalışması için değil aynı zamanda da motoru koruması için bazı işler yapar. Motor beyni araç üzerindeki sensörlerden topladığı verileri işler. Bütün bu veriler için motor beyninde olması gereken aralık bellidir. Eğer bir sensör veya birkaç tanesinden olması gerektiği aralık dışında veya hiç bilgi gelmiyorsa veya gelen veriler üzerinden hesaplama yaptığında işler sorun gözüküyorsa, ECU motoru limp mode alıp arıza ışığını yakar ve motoru korumaya çalışır, daha az hasar görmesini veya hiç hasar görmemesini sağlar.
Bu demek değildir ki her arıza ışığı yandığında araba kendini acil durum moduna(limp mode) alıyor. Ufak problemler için de arıza ışığı yanar ancak aracın motoruna herhangi bir zarar gelmiyorsa motoru korumaya almaz. Sadece arıza ışığını kullanıcı görüp servise götürsün ve o basit hata düzeltilsin diye yanar.
Neden Limp Mode giriyor?
Ancak araba limp mode’ye giriyorsa işler daha farklı olmaya başlıyor. Motorun hatalı çalışmasına veya zarar görmesine sebep olacak bir durum olduğunda kullanıcının arabadan yararlanabilmeye devam edebilmesi için motorun minimum zarar veya hiç zarar görmemesi için limp modeye girer.
Motoru korumasından bahsettim bu dediğim ise motorun daha az güçte çalışacağı parçaların daha az yorulacağı bir moda geçer. Benzinli araçlarda yakıt kesme, düşük devirlerde çalışma, dizel araçlarda ise turboyu devre dışı bırakma gibi güç düşürme ve motoru daha az yorma yoluna gidilir.
Bu durum laf olsun diye değil, motorda tehlikeli bir durum tespiti olduğu için gerçekleşir. Şehirlerarası yolda başınıza gelebilir veya şehiriçinde. ECU komple çalışmayı kesmek yerine gidebildiği yere kadar daha fazla dayanacak şekilde gitmesini sağlar bu durumda. Bu duruma motorda bi şey olmasa da girebilir. Önemli bir parçada sorun olduğu için de girebilir. Mesela turbo, turboda problem varsa kullanılmayarak daha fazla bozulmasının önüne geçilir… Çünkü motorun aşırı yakıt veya aşırı hava ile beslenmesi, motora zarar verilmesi anlamına gelecektir.
Sorun nereden kaynaklanıyor ?
Her şeyden önce arıza kayıtlarına bakılmalıdır. Hata kodlarının muhtemel çözümleri servis manuelinde yazar ve yetkili kişilerde aracın eski haline getirilmesi için işlemler yapılmalıdır. Yani öyle merdiven altı yerlerde bilgisayara bağlamadan mekanik olarak aracı kurcalayarak çözüm bulmaya çalışmak saçmalıktır. Sağlam olan parçalar değişir yine sorununuz çözülmeyebilir o yüzden yetkili kişilerce yaptırılmalıdır.
Limp mode genelde turbolu araçlarda turbo aksamlarının özellikle hortumlarının zarar görmesi sonucu ortaya çıkıyor. Turbo aksamlarının düzeltilmesi sonucu eski haline de dönebilir. Hata kodlarında; Boost Deviation Intermittent, Boost Deviation Negative, Boost Deviation Positive, intake manifold pressure xxxxx, charge pressure control deviation gibi kayıtlar varsa turbo basıncını ölçen ve turboyu kontrol eden sensörlerde hata olduğunu gösterir. Çoğu zaman ani güç kaybı sensör veya turbo problemi nedeni ile yaşanır. Bu hatalar, limp mode’a girmeye sebep olan düşük besleme veya aşırı besleme durumlarını ifade eder.
Hata kodları besleme basınç dağılımında kesiklilik olduğunu söylüyorsa, hava sisteminin tüm kanallarına bakılmalıdır. Vakum kaçağı olma ihtimali yüksektir. Bütün vakum kanallarını, turbo aktüvatörlerini ve bağlantıları kontrol edilmelidir.
Motorun yüksek beslemeye ihtiyaç duyduğu anlarda egsoz gazının sıcaklığı artar ve bu sıcaklıkta egzost gazında yer alan maddeler yanarak turbonun ve egzost sisteminin kurumlanmasına yol açar. Kurumların atılabilmesi için, motor sıcakken yüksek viteslerde motor devrini 4000-4500 rpm’e getirerek kısa bir süre yol almak faydalı oalcaktır. Ancak özellikle yüksek kükürt oranlı yakıtın sebep olacağı kurumlanmanın, bu tür uygulamalarla atılması pek mümkün değildir. Bu nedenle zamanla turbo ekipmanlarında kurumlanma söz konu olabilir.
Aracın limp mode’a girmesinin diğer bir sebebi ise, yakıt flitresi olabilir. Uzun süre değiştirilmeyen yakıt filtresi, yakıtı tam olarak süzemez ve yakıtla gelen muhtemel yabancı partiküller enjektörlere kadar uzanabilir. Bu durumda aracın limp mode’a girmesine neden olur. Emme monifoldundan önceki hortumlarda olan tıkanmalar ve kurumlanmalar da limp mode sebep olur. Bir diğer sebep ise MAF sensörüdür (Kütleölçer, haba basınç ölçer, akışmetre). Bu sensörün düzgün çalışmaması da limp mode sebebidir. Ancak, yakıt filtresi, emme monifoldunda tıkanma ve MAF sensörü arızası aracı limp mode’a sokuyorsa, araçta aynı zamanda sürekli güç kaybı da söz konusu olacaktır.
Sizin aracınızda böyle bir sorun oluştu mu? Yorumlar için buraya tıklayınız.
